1% manusia terkaya sumbang lebih banyak pelepasan karbon daripada 66% termiskin

‘Elit pencemar’ merompak planet ini ke tahap kemusnahan, kata Oxfam selepas kajian menyeluruh mengenai ketidaksamaan iklim

1% manusia terkaya bertanggungjawab bagi lebih banyak pelepasan karbon daripada 66% termiskin, dengan akibat buruk bagi komuniti yang rentan dan usaha global untuk menangani kecemasan iklim, kata satu laporan.

Kajian paling komprehensif mengenai ketidaksamaan iklim global yang pernah dilakukan menunjukkan bahawa kumpulan elit ini, terdiri daripada 77 juta orang termasuk bilionair, jutawan dan mereka yang dibayar lebih daripada AS$140,000 (£112,500) setahun, menyumbang 16% daripada semua pelepasan CO2 pada 2019 iaitu cukup untuk menyebabkan lebih daripada satu juta lebihan kematian akibat haba, menurut laporan itu lagi.

Sejak enam bulan lalu, Guardian telah bekerjasama dengan Oxfam, Institut Alam Sekitar Stockholm (SEI) dan pakar lain secara eksklusif untuk menghasilkan penyiasatan khas, The Great Carbon Divide. Ia meneroka punca dan akibat ketidaksamaan karbon dan kesan tidak seimbang individu yang sangat kaya, yang digelar “elit pencemar”. Keadilan iklim akan menjadi agenda utama sidang kemuncak iklim PBB Cop28 di Emiriah Arab Bersatu.

Laporan Oxfam menunjukkan bahawa walaupun 1% manusia terkaya ini cenderung menjalani kehidupan yang terlindung dari iklim, kehidupan berhawa dingin, pelepasan mereka ialah 5.9 bilion tan CO2 pada 2019 yang bertanggungjawab bagi penderitaan yang amat besar.

Menggunakan formula “kos kematian” yang digunakan oleh Agensi Perlindungan Alam Sekitar (EPA) Amerika Syarikat (AS), antara lain daripada 226 lebihan kematian di seluruh dunia bagi setiap juta tan karbon, laporan itu mengira bahawa pelepasan daripada 1% sahaja sudah cukup untuk menyebabkan kematian berkaitan haba 1.3 juta orang dalam dekad yang akan datang.

Sepanjang tempoh 1990 hingga 2019, pelepasan terkumpul sebanyak 1% adalah bersamaan dengan menghapuskan hasil tuaian jagung Kesatuan Eropah (EU), gandum AS, beras Bangladesh dan kacang soya China tahun lalu.

Penderitaan dihadapi secara tidak seimbang terhadap orang yang hidup dalam kemiskinan, komuniti etnik yang terpinggir, pendatang dan wanita dan kanak-kanak perempuan, yang tinggal dan bekerja di luar atau di rumah yang rentan kepada cuaca melampau, menurut penyelidikan itu. Kumpulan ini kurang berkemungkinan mempunyai simpanan, insurans atau perlindungan sosial, yang menyebabkan mereka lebih ekonomi, serta fizikal, berisiko daripada banjir, kemarau, gelombang panas dan kebakaran hutan. Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) berkata negara membangun menyumbang 91% daripada kematian berkaitan cuaca melampau.

Laporan itu mendapati bahawa ia akan mengambil masa kira-kira 1,500 tahun untuk seseorang di bawah 99% untuk menghasilkan karbon sebanyak yang dilakukan oleh bilionair terkaya dalam setahun.

“Golongan kaya raya merompak dan mencemarkan planet ini sehingga kemusnahan dan mereka yang paling tidak mampu terpaksa menanggung bebannya,” kata Chiara Liguori, Penasihat dasar keadilan iklim kanan Oxfam. Krisis berkembar iklim dan ketidaksamaan “menyuburkan satu sama lain”, katanya.

Jurang kekayaan antara negara hanya sebahagiannya menjelaskan perbezaan itu. Laporan itu menunjukkan bahawa pada 2019 iaitu tahun terbaharu yang terdapat data komprehensif di mana negara berpendapatan tinggi (kebanyakannya di utara global) bertanggungjawab terhadap 40% pelepasan CO2 berasaskan penggunaan global, manakala sumbangan daripada negara berpendapatan rendah (kebanyakannya di selatan global) adalah sedikit sahaja iaitu 0.4%. Afrika, yang menempatkan kira-kira satu daripada enam penduduk dunia, bertanggungjawab untuk hanya 4% daripada pelepasan.

Masalah yang kurang dibincangkan tetapi berkembang dengan lebih cepat ialah ketidaksamaan dalam lingkungan negara. Bilionair masih berkulit putih, lelaki dan berpangkalan di AS dan Eropah, tetapi ahli kelas terkaya yang berpengaruh ini semakin banyak ditemui di bahagian lain dunia. Jutawan lebih berselerak.

Laporan itu mengatakan ini adalah berita buruk untuk iklim di pelbagai peringkat. Jejak karbon yang berlebihan 0.1% daripada kapal layar, jet peribadi dan rumah agam kepada penerbangan angkasa dan kubu pertahanan adalah 77 kali lebih tinggi daripada paras atas yang diperlukan bagi pemanasan global memuncak pada 1.5C.

Saham korporat kebanyakan orang kaya sangat mencemarkan. Elit ini juga menggunakan kuasa politik yang besar dan berkembang dengan memiliki organisasi media dan rangkaian sosial, mengupah agensi pengiklanan dan Perhubungan Awam (PR) serta pelobi, dan bergaul secara sosial dengan ahli politik kanan, yang juga sering menjadi ahli 1% manusia terkaya, demikian menurut laporan itu lagi.

Contohnya di AS, satu daripada empat ahli Kongres dilaporkan memiliki saham dalam syarikat bahan api fosil, bernilai antara $33 juta dan $93 juta. Laporan itu mengatakan ini membantu menjelaskan mengapa pelepasan global terus meningkat, dan mengapa kerajaan di utara global menyediakan $1.8 trilion untuk mensubsidi industri bahan api fosil pada 2020, bertentangan dengan janji antarabangsa mereka untuk menghapuskan pelepasan karbon secara berperingkat.

Oxfam menggesa cukai kekayaan yang tinggi dikenakan ke atas manusia terkaya dan cukai durian runtuh ke atas syarikat bahan api fosil untuk menyokong mereka yang paling teruk terjejas, mengurangkan ketidaksamaan dan membiayai peralihan kepada tenaga boleh diperbaharui. Ia mengatakan cukai 60% ke atas pendapatan 1% manusia terkaya akan meningkatkan $6.4 trilion setahun dan boleh mengurangkan pelepasan sebanyak 695 juta tan, yang lebih daripada jejak 2019 di United Kingdom (UK).

Pengarah eksekutif sementara Oxfam International, Amitabh Behar, berkata: “Tidak mengenakan cukai kepada kekayaan membolehkan manusia terkaya merompak daripada kita, merosakkan planet kita dan memungkiri demokrasi. Mengenakan cukai kekayaan melampau mengubah peluang kita untuk menangani kedua-dua ketidaksamaan dan krisis iklim. Ini adalah trilion dolar yang dipertaruhkan untuk melabur dalam kerajaan hijau abad ke-21 yang dinamik, tetapi juga untuk menyuntik semula ke dalam demokrasi kita.”

Sumber: The Guardian (20 November 2023)