CAP: Rintangan Antimikrob (AMR): Hentikan Diakar Umbi

Malaysia berada di kedudukan antara pengguna global utama daging ayam, dengan penggunaan per kapita sebanyak 50.5 kilogram pada 2023. Menurut Seasia Stats,, Malaysia kini mendahului Asia Tenggara dalam penggunaan daging ayam bagi setiap orang.

Walau bagaimanapun, permintaan yang tinggi terhadap ayam itik ini telah menimbulkan kebimbangan besar mengenai penggunaan antibiotik yang berleluasa dalam industri ternakan. Selama bertahun-tahun, tinjauan yang dijalankan oleh Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP) telah mendedahkan penggunaan antibiotik yang meluas di ladang ternakan Malaysia, terutamanya untuk merawat dan menggemukkan ayam.

Tinjauan CAP baru-baru ini di Seberang Perai, Pulau Pinang dan Kedah mendedahkan ketersediaan antibiotik di kedai yang menjual makanan haiwan. Penjual secara rutin mengesyorkan antibiotik sebagai penggalak pertumbuhan untuk anak ayam. Walaupun diharamkan oleh Jabatan Perkhidmatan Veterinar (DVS), erythromycin kekal sebagai pilihan ramai, dijual pada harga kira-kira RM5.00 setiap paket seberat 20 gram. Produk itu, dilabel dalam bahasa Thai dan mendakwa mengandungi erythromycin dan vitamin B12, tidak mempunyai butiran mengenai pengimport tempatannya, justeru ia melanggar Akta Perihal Dagangan 2011.

Sejak 2021, DVS telah mengharamkan enam antibiotik dalam makanan haiwan: erythromycin, enrofloxacin, tylosin, ceftiofur, tetracycline dan fosfomycin. Antibiotik ini, yang biasanya digunakan untuk menggalakkan pertumbuhan, menimbulkan risiko besar kepada keselamatan makanan dan kesihatan awam apabila disalahgunakan.

Penyalahgunaan antibiotik dalam ternakan menyumbang kepada peningkatan rintangan antimikrob (AMR) yang membimbangkan, salah satu ancaman kesihatan yang paling mendesak di Malaysia. Jangkitan yang kebal menjadi semakin biasa, dengan beberapa patogen kini kebal terhadap pelbagai kelas antibiotik. Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO)  memberi amaran bahawa jika dibiarkan, AMR boleh mengakibatkan 10 juta kematian setiap tahun menjelang 2050, dengan 4.73 juta kematian dijangka di Asia sahaja.

CAP telah lama menyokong kawalan yang lebih ketat, menggesa pengharaman antibiotik dalam makanan haiwan seawal 1984. Walaupun diharamkan oleh DVS, di Malaysia penggunaan antibiotik dalam haiwan ternakan masih berterusan, memburukkan lagi krisis AMR.

Pakar percaya krisis rintangan antibiotik tidak dapat diselesaikan dengan hanya menangani penggunaan antibiotik pada manusia, memandangkan penggunaan antibiotik yang meluas dalam pengeluaran haiwan makanan. Kesatuan Eropah (EU) dan banyak negara lain telah mengharamkan penggunaan bukan perubatan antibiotik dalam makanan haiwan untuk memerangi AMR. Apabila antibiotik kehilangan keberkesanannya, krisis kesihatan awam global bertambah buruk, ia memerlukan tindakan segera.

Memandangkan bencana akibat AMR, CAP menggesa Kementerian Kesihatan dan Kementerian Pertanian dan Keselamatan Makanan untuk:

• Menguatkuasakan dengan lebih ketat larangan antibiotik yang dilarang oleh DVS.
• Melarang penggunaan antibiotik dalam makanan haiwan sepenuhnya.
• Mewujudkan sistem pemantauan kebangsaan bagi penggunaan antibiotik dan penyalahgunaan dalam makanan haiwan.

Untuk meminimumkan pendedahan kepada sisa antibiotik dan bakteria kebal, pengguna perlu kurangkan pengambilan daging.

Untuk membendung penularan AMR dan melindungi kesihatan manusia dan haiwan usaha sama  merentasi semua sektor adalah penting.

Mohideen Abdul Kader
Presiden
Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP)

Kenyataan Akhbar, 20 Februari 2025