BANDAR YANG DISEJUKKAN OLEH POKOK

Dalam menghadapi planet yang semakin panas, sebuah bandar telah menemui cara untuk mengekalkan kesejukanya. Medellín, bandar kedua terbesar di Colombia, telah menjadi sejuk sebanyak 2°C dengan menanam 2.5 juta tumbuhan dan 880,000 pokok. Perubahan dramatik ini berlaku dalam masa 3 tahun sahaja.

Dengan “koridor hijau” yang meniru hutan semula jadi, bandar Colombia boleh menjadi 5 darjah lebih sejuk dalam beberapa dekad akan datang.

Bandar Medellín memulakan program “koridor hijau” pada 2016 kerana kebimbangan mengenai pencemaran udara dan peningkatan haba. Terdiri daripada lebih 30 koridor hijau, ia menghubungkan tepi jalan yang baharu menghijau, taman menegak, sungai, taman dan bukit berdekatan. Kerja asas telah dijalankan oleh 150 tukang kebun dalam skim yang dipimpin oleh rakyat yang telah membantu menyemai dan menyelenggara ratusan ribu pokok dan tumbuhan di seluruh bandar.

Sebelum ini, Medellín mengalami perkembangan bandar yang pesat selama bertahun-tahun, yang membawa kepada kesan pulau haba bandar yang teruk dengan peningkatan suhu di bandar menjadi lebih tinggi dengan ketara berbanding di kawasan pinggir bandar dan luar bandar sekitarnya. Jalan raya dan infrastruktur konkrit lain menyerap dan mengekalkan haba matahari lebih lama daripada infrastruktur hijau.

“Medellín berkembang dengan mengorbankan ruang hijau dan tumbuh-tumbuhan,” kata Pilar Vargas, seorang jurutera hutan yang bekerja untuk Dewan Bandaraya. “Kami bina dan bina dan bina. Tidak banyak pemikiran mengenai kesan terhadap iklim. Ia menjadi jelas bahawa ia perlu berubah.”

Usaha bermula pada 2016 di bawah Datuk Bandar Medellín ketika itu, Federico Gutiérrez (yang, selepas menamatkan satu penggal pada 2019, dipilih semula pada penghujung 2023). Bandar itu melancarkan pendekatan baharu kepada pembangunan bandarnya yang memberi tumpuan kepada manusia dan tumbuhan.

Inisiatif bernilai $16.3 juta itu membawa kepada penciptaan 30 Koridor Hijau di sepanjang jalan raya dan laluan air bandar, menambah baik atau menghasilkan lebih daripada 70 hektar kawasan hijau, yang merangkumi laluan dengan teduhan sepanjang 20 kilometer serta lorong berbasikal dan laluan pejalan kaki.

Tumbuhan dan ruang yang dipenuhi pokok ini yang menghubungkan semua jenis kawasan hijau seperti jaluran tepi jalan, dataran, taman, taman menegak, kaki lima, dan juga beberapa daripada tujuh bukit yang mengelilingi bandar menghasilkan udara segar dan sejuk berhadapan dengan haba bandar. Koridor juga direka bentuk untuk meniru hutan semula jadi dengan paras tumbuhan rendah, sederhana dan tinggi, termasuk tumbuhan asli dan tropika, rumput buluh dan pokok palma.

Infrastruktur perangkap haba seperti stesen metro dan jambatan juga telah dihijaukan sebagai sebahagian daripada projek dan bangunan kerajaan telah dihiasi dengan bumbung hijau dan taman menegak untuk mengatasi haba. Yang pertama dipasang di Dewan Bandaraya Medellín, di mana hampir 100,000 tumbuhan dan 12 spesies merentangi permukaan seluas 1,810 meter persegi.

Pada pelancaran projek itu, 120,000 tumbuhan individu dan 12,500 pokok telah ditambah ke jalan raya dan taman di seluruh bandar. Menjelang 2021, angka itu telah mencecah 2.5 juta tumbuhan dan 880,000 pokok. Masing-masing telah dipilih dengan teliti untuk memaksimumkan kesannya.

“Pasukan teknikal banyak berfikir mengenai spesies yang digunakan. Mereka memilih yang endemik yang mempunyai kegunaan yang berfungsi,” kata Paula Zapata, Penasihat untuk Medellín di C40 Cities, rangkaian global yang terdiri daripada kira-kira 100 Datuk Bandar terkemuka dunia.

72 spesies tumbuhan dan pokok yang dipilih menyediakan makanan bagi hidupan liar, membantu kepelbagaian biologi untuk menyebar dan melawan pencemaran udara. Sebagai  contoh, satu kajian mengenal pasti Mangifera indica sebagai yang terbaik di antara 6 spesies tumbuhan yang ditemui di Medellín dalam menyerap pencemaran PM2.5 iaitu partikel halus yang boleh menyebabkan asma, bronkitis dan penyakit jantung masih hidup di kawasan tercemar kerana “mekanisme biokimia dan biologinya”.

Dan penanaman bandar berterusan sehingga hari ini.

Kesan projek yang lebih luas adalah seperti menghirup udara segar. Suhu Medellín turun sebanyak 2°C dalam tempoh 3 tahun pertama program, dan pegawai menjangkakan penurunan selanjutnya sebanyak 4-5 darjah Celsius dalam beberapa dekad akan datang, malah mengambil kira perubahan iklim. Sebaliknya, Dewan Bandaraya berkata ini akan meminimumkan keperluan bagi penyaman udara intensif tenaga.

Melangkah ke hadapan, mencegah dan menyesuaikan diri dengan suhu yang lebih panas akan menjadi cabaran utama dan mendesak bagi bandar. Bilangan bandar yang terdedah kepada “suhu melampau” dijangka meningkat tiga kali ganda dalam beberapa dekad akan datang, menurut C40 Cities. Menjelang 2050, lebih daripada 970 bandar akan mengalami purata suhu tertinggi pada musim panas 35°C (95°F).

Kajian berasingan menganggarkan bahawa hanya dalam satu koridor Medellín, pertumbuhan tumbuh-tumbuhan baharu akan menyerap 160,787 kg CO2 setahun dan sepanjang abad akan datang 2,308,505 kg CO2 akan diambil iaitu kira-kira bersamaan dengan membawa 500 kereta keluar dari jalan.

Selain itu, projek itu juga telah memberi kesan yang besar terhadap pencemaran udara. Antara 2016 dan 2019, paras PM2.5 jatuh dengan ketara, dan seterusnya kadar morbiditi bandar daripada jangkitan pernafasan akut menurun daripada 159.8 kepada 95.3 bagi setiap 1,000 orang.

Terdapat juga peningkatan 34.6% dalam berbasikal di bandar, mungkin disebabkan laluan basikal baharu yang dibina untuk projek itu, dan kajian biodiversiti menunjukkan bahawa hidupan liar kembali semula dengan satu sampel daripada 5 Koridor Hijau mengenal pasti 30 spesies kupu-kupu yang berbeza.

Sumber: reasons to be cheerful (4 Mac 2024), ekstrak yang disunting