BOLEHKAH MALAYSIA BEBAS ROKOK SEPERTI SWEDEN?

Sweden lebih awal daripada jadual dalam mencapai sasaran Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) untuk mengurangkan kelaziman penggunaan tembakau dalam kalangan orang dewasa kepada kurang daripada 5% menjelang 2025.

Bayangkan tinggal di suatu tempat di mana hampir tiada orang menghisap rokok. Di mana anda tidak perlu risau mengenai puntung rokok bersepah di tanah, perokok pasif yang mencemarkan udara atau sakit dan menyesakkan orang yang menderita di hospital.

Bunyi terlalu bagus untuk menjadi kenyataan, bukan? Bukan untuk Sweden! Sweden lebih awal daripada jadual dalam mencapai sasaran Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) untuk mengurangkan kelaziman penggunaan tembakau dalam kalangan orang dewasa kepada kurang daripada 5% menjelang 2025. Sasaran yang sama ditetapkan oleh Kesatuan Eropah (EU), yang mahu negara anggotanya akan bebas rokok menjelang 2040.

Menurut Agensi Kesihatan Awam Sweden (SPHA), lebih sedikit orang di negara itu merokok sekarang berbanding sebelum ini.

Dalam tempoh hanya 15 tahun, Sweden berjaya menurunkan kadar merokoknya sebanyak lebih separuh, daripada 15% pada 2008 kepada 5.6% pada 2022. Ini adalah satu kejayaan, memandangkan kadar purata merokok di EU ialah 23%, bermakna Sweden bertahun di hadapan sasaran. Negara ini dijangka bebas rokok menjelang akhir tahun 2023.

Sebagai perbandingan, kadar merokok di Malaysia hanya turun daripada 25% pada 2010 kepada 21% pada 2020, dan dianggarkan kira-kira 5 juta rakyat Malaysia merokok pada hari ini.

Masyarakat Bebas Rokok

Menurut anggaran, 8 juta orang mati awal setiap tahun akibat penyakit berkaitan merokok seperti penyakit paru-paru, penyakit jantung, strok dan kanser, dan kira-kira 100 juta orang meninggal dunia sejak dunia mula menjejakinya. Keadaan sangat buruk sehingga WHO melabelkan penggunaan tembakau sebagai wabak dan menggesa negara melaksanakan langkah segera untuk menghentikannya.

Laporan yang diterbitkan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) menganggarkan kira-kira 20,000 orang di negara ini mati akibat merokok setiap tahun. Laporan itu juga menyatakan bahawa sebilangan besar perokok Malaysia sangat menyedari kesan berbahaya yang ditimbulkan oleh merokok dan merancang untuk berhenti akhirnya.

Bekas Menteri Kesihatan, Khairy Jamaludin pernah menyebut bahawa satu daripada 10 lelaki dan satu daripada sembilan wanita di negara ini berisiko mendapat kanser akibat merokok.

Sebagai perbandingan, dengan kadar merokok yang begitu rendah, Sweden dikatakan mempunyai kadar kematian akibat tembakau yang paling rendah di rantau ini. Ini bermakna semakin sedikit orang yang mati akibat penyakit yang berkaitan dengan merokok.

Tetapi bagaimana orang Sweden melakukannya? Adakah mereka hanya melarang orang merokok atau mengenakan cukai atau denda yang terlalu tinggi, atau menjenayahkan merokok sama sekali?

Tidak, mereka melakukannya dengan cara Sweden dengan melaksanakan langkah kawalan tembakau yang berkesan seperti menyekat pemasaran, menguatkuasakan persekitaran bebas  rokok dan menyediakan sokongan pemberhentian untuk perokok dengan membenarkan mereka beralih kepada produk alternatif yang kurang berbahaya daripada rokok.

Bagaimana untuk Berhenti seperti Sweden?

Masyarakat bebas rokok Sweden sebahagian besarnya dikaitkan dengan pelaksanaan dasar pengurangan bahaya tembakau (THR) untuk mengurangkan risiko yang berkaitan dengan menghisap rokok. Ini dilakukan dengan menyediakan perokok alternatif seperti e-rokok dan vape, produk nikotin seperti patches dan snus produk tembakau lembap yang diletakkan di bawah bibir dan menjadi tradisi lama dalam budaya Sweden.

Langkah ini ke arah menerima THR dan menjadikan alternatif bebas asap rokok lebih tersedia dan mampu milik berjaya meyakinkan ramai perokok di Sweden untuk menukar dan berhenti rokok tradisional dan hasilnya berbicara sendiri.

Sweden juga berjaya mempengaruhi generasi bebas rokok di mana hanya sekitar 3% daripada belianya merokok.

Dengan menjadikan alternatif merokok tersedia secara meluas dan berpatutan, serta menyediakan sokongan dan peraturan yang sewajarnya kepada rakyatnya, Sweden  membantu mengurangkan bahaya kepada perokok dan membantu mereka berhenti. Dengan berbuat demikian, meningkatkan kesihatan, kebahagiaan dan kebebasan penghuninya.

Bagaimana dengan Malaysia? Bolehkah Kita Juga Menjadi Bebas Rokok?

Kita boleh jika mahu! Dengan mengguna pakai dasar yang betul dan menjadikan alternatif selamat, tersedia dan berpatutan, Malaysia juga boleh mengikut jejak langkah Sweden.

Langkah negara baru-baru ini dalam memperkenalkan Rang Undang-undang Kawalan Produk Tembakau dan Merokok 2022 dan menghapuskan alternatif merokok seperti e-rokok dan cecair vape yang mengandungi nikotin daripada Akta Racun 1952 meletakkan asas untuk menggerakkan Malaysia ke arah yang betul dengan mengenakan cukai dan mengawal selia produk yang mengandungi nikotin seperti vape dengan tujuan mengurangkan tabiat merokok negara.

Walaupun kita masih jauh ketinggalan dari segi menerima strategi THR, dengan kesediaan untuk mengubah minda dan dasar, kita juga berpotensi untuk menjadikan merokok sebagai perkara yang telah berlalu. Jadi marilah kita melakukannya! Marilah bersama-sama menjadikan Malaysia bebas rokok.

APA KATA SWEDEN

“Antara 2004 dan 2021 merokok setiap hari di Sweden menurun dalam kalangan penduduk berumur 16 – 84 tahun. 6% daripada lelaki dan wanita merokok setiap hari pada 2021.”

~ Agensi Kesihatan Awam Sweden

APA KATA MALAYSIA

“Mengambil langkah yang agak melampau dengan mengharamkan vape, nikotin atau rokok, adalah agak drastik dan tidak boleh dilakukan oleh mana-mana negara di dunia. Ramai yang memilih untuk merokok walaupun pelbagai kempen dilakukan. Semasa kita menjalankan kempen mengenai kesan negatif merokok, kita juga terus melaksanakan langkah percukaian ini semata-mata untuk mengelakkan bahan itu daripada didapati secara meluas dan murah.”

~ Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim melalui Bernama

Sumber: The Rakyat Post (18 April 2023)