Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah mengiktiraf 22 – 28 Oktober 2023, sebagai Minggu Pencegahan Keracunan Plumbum Antarabangsa (ILPPW) untuk meningkatkan kesedaran dan menggalakkan tindakan bagi menangani kesan kesihatan akibat pendedahan plumbum. Tema bagi 2023 ialah Tamatkan Keracunan Plumbum Kanak-kanak.
Sempena dengan sambutan ini, Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP) menggesa kerajaan Malaysia untuk mengisytiharkan undang-undang yang akan menghapuskan plumbum dalam cat.
CAP ialah ahli IPEN (International Pollutants Elimination Network), sebuah gabungan global yang terdiri daripada lebih 600 pertubuhan berkepentingan awam di lebih 125 negara yang berusaha untuk menghapuskan bahan toksik. IPEN ialah ahli pengasas Gabungan dan ahli Lembaga Penasihatnya.
Plumbum adalah toksik yang diakui mempunyai kesan kesihatan yang luas, khususnya menjejaskan sistem saraf, kardiovaskular, gastrousus dan hematologi.
Kanak-kanak kecil terutamanya amat terdedah kerana mereka mempunyai laluan unik yang boleh membawa kepada pendedahan yang lebih tinggi daripada orang dewasa. Di samping itu, plumbum boleh menyebabkan kerosakan yang tidak dapat dipulihkan pada otak yang sedang berkembang yang boleh bertahan sepanjang hayat kanak-kanak, seperti mengurangkan keupayaan intelek.
Data terkini Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menganggarkan bahawa lebih daripada 2 juta kematian di seluruh dunia disebabkan oleh pendedahan bahan kimia pada 2019. Pendedahan plumbum dikaitkan dengan hampir separuh daripada kematian ini. Di samping itu, pendedahan plumbum dianggarkan menyumbang selama 21.7 juta tahun hilang upaya (tahun kehidupan terlaras ketidakupayaan, atau DALY) di seluruh dunia pada 2019, termasuk 30% daripada beban global ketidakupayaan intelektual idiopatik, 4.6% daripada beban global penyakit kardiovaskular dan 3.0% daripada beban global penyakit buah pinggang kronik.
Walaupun terdapat pengakuan meluas terhadap kesan berbahaya plumbum dan tindakan di banyak negara, pendedahan kepada plumbum, terutamanya semasa zaman kanak-kanak, masih menjadi kebimbangan utama kepada penyedia penjagaan kesihatan dan pegawai kesihatan awam di seluruh dunia.
Sudah lebih 30 tahun sejak CAP membuat gesaan kepada kerajaan untuk mengeluarkan piawaian bagi plumbum dalam cat. Sehingga hari ini kami masih menemui paras plumbum yang tinggi dalam sesetengah cat.
Terdapat usaha baru-baru ini oleh Jabatan Standard Malaysia (DSM) untuk memasukkan spesifikasi dalam piawaian mereka bagi jenis cat tertentu yang bahan-bahan yang digunakan dalam formulasi cat tidak boleh mengandungi plumbum. Walau bagaimanapun, piawaian ini adalah sukarela dan tidak meliputi keseluruhan rangkaian cat di pasaran.
Terdapat beberapa inisiatif yang diambil oleh Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna pada akhir tahun 2020 untuk mengeluarkan piawaian mandatori bagi plumbum dalam cat. Bagaimanapun sehingga hari ini tiada berita mengenai perkembangan itu.
Sejak 2009, ahli kumpulan IPEN telah menjalankan lebih 100 kajian terhadap lebih 4,000 cat daripada 59 negara, termasuk Malaysia.
Kajian CAP mengenai plumbum dalam cat pada masa lalu mendedahkan perkara berikut:
- Pada 1992, kami mendapati 7 daripada 9 cat enamel diuji mengandungi plumbum melebihi 600 bps (bahagian per sejuta). Jumlah plumbum tertinggi dalam kajian itu ialah 11,700 bps.
- Pada 2016, kami menguji 39 sampel lagi cat hiasan enamel. 16 daripada sampel itu mengandungi jumlah kepekatan plumbum melebihi 600 bps. Daripada jumlah itu, 12 sampel mengandungi kepekatan plumbum yang berbahaya melebihi 10,000 bps. Kepekatan plumbum tertinggi yang dikesan ialah 150,000 bps.
- Pada 2019, analisis CAP mendedahkan 11 daripada 17 peralatan taman permainan mempunyai paras plumbum tinggi yang berbahaya melebihi 10,000 bps.
- Pada 2020, kami menguji cat semburan. 12 daripada 48 sampel didapati mengandungi plumbum, di mana 2 sampel mempunyai plumbum melebihi 10,000 bps.
- Pada 2022, kami menguji 28 sampel cat hiasan enamel, yang mana 20 sampel didapati mengandungi plumbum. Dua sampel didapati mengandungi lebih daripada 10,000 bps plumbum.
Memandangkan bahaya plumbum dan mengambil kira bahawa penghapusan cat plumbum semakin mendapat tempat di peringkat global, CAP menggesa kerajaan Malaysia untuk menggubal dan menguatkuasakan undang-undang untuk menghapuskan plumbum dalam cat.
Malaysia tidak seharusnya merasa puas hati dengan keadaan ini. Memandangkan plumbum mempunyai kesan yang kuat dan memudaratkan terhadap kanak-kanak, tindakan segera perlu diambil bagi melindungi generasi masa depan kita.
Mohideen Abdul Kader
Presiden
Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP)
Kenyataan Akhbar, 24 Oktober 2023