CAP Mengalu-alukan Langkah-langkah Mesra Pengguna dalam Belanjawan 2026

Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP) memuji beberapa langkah yang tertumpu kepada pengguna yang diumumkan pada 10 Oktober 2025 dalam Belanjawan 2026, termasuk Lemon Law yang telah lama ditunggu-tunggu dan cadangan Rang Undang-undang Antibuli.

Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) perlu menyegerakan penggubalan pindaan baharu Peraturan-Peraturan Pendidikan (Disiplin Pelajar) di bawah Akta Pendidikan 1996, memandangkan jumlah kejadian buli yang dilaporkan di sekolah rendah dan menengah meningkat dengan mendadak sejak beberapa tahun kebelakangan ini.

Terdapat 326 kes yang dilaporkan pada 2021, walaupun angka itu mungkin kurang daripada angka sebenar kerana penutupan sekolah semasa Perintah Kawalan Pergerakan. Jumlah itu kemudian meningkat dengan mendadak kepada 3,887 kes pada 2022; 6,528 kes pada 2023; dan lebih daripada 7,600 pada tahun 2024. Perangkaan ini amat membimbangkan.

Buli di sekolah adalah isu kompleks yang dipengaruhi oleh pelbagai faktor, termasuk keibubapaan yang lemah dan persekitaran sosial yang mendedahkan kanak-kanak kepada keganasan dan kekejaman. Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) perlu menguatkuasakan Akta Antibuli yang sedang digubal dengan tegas. Pendidikan, kaunseling dan penglibatan komuniti juga penting untuk memastikan langkah antibuli mengambil pendekatan holistik. Setiap sekolah perlu mewujudkan mekanisme pelaporan yang sulit dan boleh diakses, seperti kotak cadangan, talian bantuan atau platform digital, untuk membolehkan pelajar melaporkan buli dengan selamat.

Lemon Law ialah remedi untuk pembeli produk pengguna, terutamanya kenderaan bermotor, yang berulang kali gagal memenuhi standard kualiti dan prestasi. Ia mengukuhkan Akta Perlindungan Pengguna (CPA) dan memberi pengguna yang dibebani dengan ‘lemon’ –produk yang kelihatan menarik tetapi ternyata rosak sebagai suatu jalan yang berpatutan dan boleh diakses untuk penyelesaian undang-undang.

Akta Perlindungan Pengguna (CPA) memberikan pengguna Malaysia hak untuk menuntut terhadap syarikat yang menjual barangan yang rosak atau menyediakan perkhidmatan yang kurang baik. Bagaimanapun, had tuntutan sedia ada sebanyak RM50,000 membatalkan kelayakan kebanyakan kes berkaitan kenderaan daripada diteruskan melalui Tribunal Tuntutan Pengguna Malaysia (TTPM).

Peruntukan RM1.6 bilion untuk Dana Keterjaminan Makanan untuk meningkatkan pengeluaran makanan domestik dan membina stok strategik barangan keperluan seperti beras, gula, minyak masak dan tepung gandum adalah tepat pada masanya dan amat diperlukan. Kebergantungan besar Malaysia terhadap import makanan menjadikannya terdedah kepada kejutan harga, gangguan pengedaran dan ketidakstabilan geopolitik. Inisiatif ini datang pada masa sektor pertanian sedang bergelut dengan produktiviti yang rendah, pembandaran pesat, perubahan iklim dan cabaran pengurusan air.

Sekiranya Malaysia gagal menjaga keterjaminan makanannya, pengguna akan menghadapi ketidaktentuan yang semakin meningkat seperti kenaikan mendadak harga bawang yang disebabkan oleh cuaca buruk pada 2023 yang menjejaskan import dari India. Oleh itu, kerajaan mestilah mengambil pendekatan holistik terhadap reformasi pertanian dengan meneliti semula dasar guna tanah, mencegah penukaran tanah pertanian bagi tujuan komersial atau kediaman, menangani cabaran petani, dan mengukuhkan rantaian pengedaran hasil.

Carian di Google Scholar mendedahkan lebih daripada 2.8 juta kertas penyelidikan mengenai  pertanian Malaysia. Malah sebahagian kecil daripadanya mungkin mengandungi idea berharga yang patut ditinjau semula atau disesuaikan daripada model yang berjaya dilaksanakan oleh negara jiran.

Peruntukan RM300 juta untuk membersihkan dan memulihkan sungai merupakan langkah alam sekitar yang positif, namun ia akan menjadi sia-sia jika penguatkuasaan masih lemah. Usaha yang lepas sering gagal apabila sungai dan longkang sering tersumbat dengan sampah sarap. Kerajaan perlu memantau semua tempat pelepasan dan mengambil tindakan tegas terhadap individu dan perniagaan yang mencemarkan laluan air.

CAP juga mengalu-alukan cadangan kerajaan untuk potongan cukai khas bagi pengubahsuaian dan penukaran bangunan komersial menjadi premis kediaman. Pada 2017, CAP memetik kes Arked ikonik di Providence, Rhode Island, yang telah dihidupkan semula dengan menukar tingkat atasnya kepada loteng mikro 225 kaki persegi sambil mengekalkan unit runcit di tingkat bawah. Dibina pada 1828, Arcade ialah pusat beli-belah dalaman tertua di Amerika Syarikat, dan selepas penukarannya pada 2013, permintaan melonjak dengan lebih 4,000 orang dalam senarai menunggu menjelang 2016. Model ini menunjukkan potensi ekonomi dan sosial penggunaan semula adaptif dalam menangani kekurangan perumahan bandar.

Belanjawan 2026 menyajikan gabungan langkah perlindungan pengguna, kebajikan sosial dan pembangunan mampan yang boleh dipuji. Pengenalan Lemon Law, memperbaharui penekanan terhadap disiplin pendidikan, inisiatif keterjaminan makanan, dan insentif pembaharuan bandar menandakan kerajaan yang mengiktiraf cabaran harian yang dihadapi oleh rakyat biasa Malaysia. Walau bagaimanapun, ujian sebenar terletak pada pelaksanaan di mana dasar mestilah diikuti dengan penguatkuasaan yang tegas, pengawasan yang telus dan perancangan jangka panjang. Jika langkah-langkah ini dilaksanakan dengan berkesan, ia boleh mengukuhkan keyakinan pengguna, keharmonian sosial dan daya tahan negara dengan ketara pada tahun-tahun mendatang.

Mohideen Abdul Kader
Presiden
Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP)

Kenyataan Akhbar, 15 Oktober 2025