Hari Sifar Kemalangan: CAP Gesa Tanggungjawab Bersama untuk Meningkatkan Keselamatan Jalan Raya

Sempena Hari Sifar Kemalangan pada 26 Ogos 2024, Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP) menegaskan bahawa semua pengguna jalan raya mestilah berkongsi tanggungjawab bagi memastikan jalan raya yang lebih selamat.  Ketepatan data kemalangan jalan raya dan kematian yang dikumpulkan oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM) yang berkualiti tinggi itu, seperti yang diiktiraf oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) dan Bank Dunia, tidak bermakna melainkan kerajaan dan pengguna jalan raya mengambil langkah proaktif untuk meningkatkan keselamatan jalan raya.

Permukaan jalan yang tidak rata dan berlubang menyumbang dengan ketara kepada kemalangan jalan raya. Laporan menunjukkan bahawa sekitar 60% jalan persekutuan di Malaysia telah melebihi hayat perkhidmatannya dan memerlukan pembaikan segera. Kerajaan mestilah mengutamakan usaha menaik taraf jalan-jalan ini sementara mengenakan penalti yang lebih tegas ke atas kenderaan komersial yang melebihi muatan, yang mana kajian telah menunjukkan ia merupakan punca utama kerosakan awal jalan raya, terutamanya di kawasan luar bandar.

Pada 2008, didapati bahawa 27% daripada satu juta kenderaan komersial yang berdaftar di negara ini melebihi muatan, menyebabkan jalan menjadi rosak dalam tempoh tiga tahun pertama walaupun ia direka untuk bertahan sehingga satu dekad. Jalan yang rosak, termasuklah berlubang, merupakan faktor penyumbang utama kepada kemalangan. Tambahan pula, Institut Penyelidikan Keselamatan Jalan Raya Malaysia (MIROS) melaporkan bahawa kenderaan berat terlibat dalam 25% kemalangan maut, sering disebabkan oleh kenderaan melebihi muatan yang memerlukan jarak yang lebih jauh untuk berhenti.

Faktor lain yang menyumbang kepada keadaan jalan yang buruk ialah kerja pembaikan yang tidak memuaskan oleh kontraktor pihak ketiga. Pada 2018, Jabatan Kerja Raya (JKR), Lembaga Lebuhraya Malaysia (MHA), Dewan Bandaraya Kuala Lumpur (DBKL), dan Majlis Bandaraya Petaling Jaya (MBPJ) mengaitkan kecacatan ini kepada kontraktor yang gagal memenuhi piawaian yang ditetapkan. Bayaran kepada kontraktor yang kurang berprestasi ini perlu ditahan sehingga kerja mereka memenuhi piawaian yang diperlukan.

Sehingga akhir 2023, Malaysia mempunyai 17,244,978 kereta, 16,773,112 motosikal, dan 1,429,403 kenderaan pengangkutan barang, tidak termasuk 915,494 bas, kereta sewa dan kenderaan lain yang tidak termasuk dalam kategori ini. Kebergantungan utama kepada kereta dan motosikal persendirian berbanding pengangkutan awam memburukkan lagi kesesakan lalu lintas, kemalangan jalan raya dan tekanan.

Peningkatan jumlah kemalangan jalan raya dan kematian amat membimbangkan. Adalah penting untuk ambil perhatian bahawa kemalangan yang dilaporkan tidak mengambil kira banyak insiden “kecil” yang tidak dilaporkan. Selepas COVID19, terdapat peningkatan yang ketara dalam kemalangan, dengan penunggang motosikal menjadi mangsa yang paling kerap, diikuti oleh penumpang kereta.

Semua pengguna jalan raya mestilah mengamalkan etika jalan raya yang betul untuk mengelakkan kemalangan, yang tidak sepatutnya diukur dengan kematian semata-mata. Kemalangan menyebabkan trauma, kemasukan ke hospital, dan proses perundangan dan insurans yang panjang, tidak ada satu pun yang mewajarkan untuk mendapatkan beberapa saat di jalan raya.

Membangunkan sistem pengangkutan awam yang cekap, diuruskan sepenuhnya oleh kerajaan, adalah penting. Kejayaan pengangkutan awam bergantung kepada empat faktor: keterjangkauan, kemudahan (termasuk ketersediaan bas pengantara), ketetapan dan ketepatan masa. Setelah perkara ini ditangani, kerajaan boleh melaksanakan langkah pencegahan pemilikan kenderaan, seperti polisi akhir hayat (end-of-lifeELV) bagi kereta yang berusia lebih 15 tahun, mengenakan tol bagi kenderaan penumpang yang memasuki daerah perniagaan pusat (central business districtsCBD), dan peraturan parkir kereta selama 2 jam untuk menghalang kenderaan daripada menduduki tempat itu bagi tempoh yang lama.

Malaysia mestilah mengurangkan pemilikan kenderaan persendirian, menggalakkan penggunaan pengangkutan awam yang cekap, dan menguatkuasakan peraturan lalu lintas dengan tegas untuk mengurangkan kemalangan. Sungguh membingungkan bahawa kerajaan secara berkala menawarkan diskaun yang besar untuk denda lalu lintas, terutamanya semasa musim perayaan.  Ia menggalakkan mereka yang biasa melanggar peraturan lalu lintas menunggu peluang ini untuk menyelesaikan denda mereka pada kadar yang lebih rendah.

Laporan baru-baru ini mendedahkan bahawa 41 juta denda kesalahan lalu lintas, berjumlah kira-kira RM4 bilion, masih belum dibayar oleh pesalah lalu lintas dari 1990 hingga Jun 2024. Daripada jumlah ini, 51,128 denda, berjumlah RM5.1 juta, melibatkan warga asing dari negara seperti Singapura, Brunei, dan Thailand. Walaupun terdapat diskaun, rakyat Malaysia berhutang sebahagian besar daripada denda RM4 bilion itu. Polis Diraja Malaysia dan Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) perlu mempertimbangkan dengan serius untuk menolak pembaharuan cukai jalan kepada mereka yang tidak membayar denda. Warga asing boleh disenaraihitamkan daripada memasuki Malaysia sehingga mereka menyelesaikan denda mereka. Melaksanakan langkah-langkah ini boleh menghalang pesalah semasa meninggalkan negara tanpa akauntabiliti.

Untuk mencapai Sifar Kemalangan memerlukan komitmen kolektif daripada semua pengguna jalan raya, pihak berkuasa kerajaan, dan pihak berkepentingan yang berkaitan. Dengan mengutamakan penyelenggaraan jalan raya, menguatkuasakan peraturan dengan lebih tegas, mempromosikan pengangkutan awam dan mempertanggungjawabkan mereka yang melanggar peraturan lalu lintas, kita boleh bekerjasama untuk mengurangkan kemalangan dan kematian dengan ketara di jalan raya. Keselamatan perlu menjadi keutamaan kita bersama, memastikan semua orang tiba di destinasi mereka tanpa bahaya. Perjalanan ke arah jalan yang lebih selamat bermula dengan setiap daripada kita mengambil tanggungjawab dan membuat pilihan termaklum.

Mohideen Abdul Kader
Presiden
Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP)

Kenyataan Akhbar, 26 Ogos 2024