Kebimbangan Keselamatan Makanan Baharu

PLASTIK DITEMUI DALAM TISU SAYUR

Pencemaran plastik bukan sahaja menjadi masalah kepada lautan dan hidupan liar. Ia juga mungkin menjejaskan makanan yang kita makan. Satu kajian baharu mendedahkan bagaimana nanoplastik boleh menembusi tanaman, menimbulkan persoalan mengenai keselamatan makanan dan kesihatan manusia.

Penyelidik kini telah menunjukkan bahawa beberapa zarah plastik terkecil boleh bergerak ke dalam tisu sayuran yang boleh dimakan.

Menggunakan lobak sebagai model mereka, pasukan itu menunjukkan bahawa nanoplastik boleh memasuki akar dan bergerak ke bahagian isi yang boleh dimakan.

Zarah plastik ini berukuran sekecil satu per sejuta sentimeter, menjadikannya hampir tidak kelihatan tetapi tidak berbahaya.

Kajian ini mendedahkan laluan yang berpotensi bagi manusia dan haiwan menggunakan nanoplastik, melangkaui sumber makanan laut dan air.

Penemuan itu juga menarik perhatian kepada kebimbangan keselamatan makanan yang muncul yang boleh memberi kesan kepada pertanian di seluruh dunia. Jika nanoplastik boleh memasuki sayur-sayuran semasa pertumbuhan, maka isu itu melangkaui ekosistem marin.

Bagaimana plastik memasuki sayur-sayuran

Pasukan di Universiti Plymouth mereka bentuk ujikaji menggunakan sistem hidroponik. Lobak itu telah didedahkan kepada larutan nanopartikel polistirena yang ditandakan dengan berlabel radio karbon. Selepas lima hari, para penyelidik mengukur berapa banyak zarah yang diserap.

Pakar mendapati bahawa hampir 5% daripada zarah asal memasuki tumbuhan. Berjuta-juta nanoplastik terkumpul di akar, dengan kira-kira satu perempat bergerak ke dalam tisu yang boleh dimakan.

Malah daun juga menunjukkan kesannya, mengumpulkan kira-kira 10% daripada zarah yang diserap. Ini memberikan bukti langsung bahawa nanoplastik tidak terhad kepada permukaan akar tetapi bergerak ke seluruh sistem tumbuhan.

Plastik melepasi halangan tumbuhan

“Tumbuhan mempunyai lapisan dalam akarnya yang dipanggil jalur Casparian, yang sepatutnya bertindak sebagai satu bentuk penapis terhadap zarah, kebanyakannya boleh memudaratkan,” kata Dr Nathaniel Clark, Pengarang utama kajian itu.

“Ini adalah kali pertama kajian menunjukkan zarah nanoplastik boleh melepasi halangan itu, dengan potensi untuk zarah itu terkumpul di dalam tumbuhan dan disalurkan kepada apa sahaja yang memakannya.”

Menurut Dr Clark, tidak ada sebab untuk mempercayai ini adalah unik untuk sayuran ini, dengan kemungkinan jelas bahawa nanoplastik sedang diserap ke dalam pelbagai jenis hasil yang ditanam di seluruh dunia.

Pencemaran plastik melangkaui sayur-sayuran

Ujikaji ini dibina berdasarkan kerja awal oleh pasukan yang sama. Mereka sebelum ini mendapati bahawa nanopartikel plastik boleh terkumpul dengan cepat dalam ikan dan kerang, menambah bukti bahawa zarah itu bergerak melalui rantaian makanan.

Keputusan baharu menunjukkan bahawa sayur-sayuran juga mungkin menjadi sebahagian daripada kitaran ini, bermakna pendedahan boleh datang daripada kedua-dua makanan laut dan diet berasaskan tumbuhan.

Universiti Plymouth telah mengetuai penyelidikan mengenai mikroplastik selama lebih dua dekad. Kajian mereka telah mendokumenkan zarah plastik dalam persekitaran yang melampau, dari kedalaman lautan hingga ke puncak gunung.

Para penyelidik juga telah mengesan sumber utama, seperti kehausan tayar, serat pakaian, cat, dan sisa yang terurai.

Penemuan mereka telah mempengaruhi dasar antarabangsa mengenai pencemaran plastik dan mendorong kesedaran yang lebih besar mengenai laluan plastik yang tersembunyi.

Apa ertinya bagi kesihatan

Pengarang kanan kajian Profesor Richard Thompson ialah Ketua Unit Penyelidikan Sampah Marin Antarabangsa Universiti Plymouth.

“Pada tahap tertentu, penemuan ini tidak sepatutnya mengejutkan apatah lagi dalam semua kerja kami sebelum ini, kami telah menemui pencemaran mikroplastik di mana-mana sahaja kami mencarinya,” kata Profesor Thompson.

“Walau bagaimanapun, kajian ini memberikan bukti jelas bahawa zarah dalam alam sekitar boleh terkumpul bukan sahaja dalam makanan laut tetapi juga dalam sayur-sayuran. Kerja ini membentuk sebahagian daripada pemahaman kami yang semakin meningkat mengenai  pengumpulan, dan kesan mikro dan nanopartikel yang berpotensi membahayakan kesihatan manusia.”

Penemuan itu penting kerana rantaian makanan saling berkaitan. Apabila tanaman menyerap nanoplastik, zarah ini boleh berpindah kepada ternakan yang memakannya, akhirnya sampai kepada manusia melalui pelbagai laluan pemakanan.

Tidak seperti plastik yang lebih besar, nanoplastik sukar dikesan dan hampir mustahil untuk dikeluarkan sekali di dalam tisu biologi. Ini bermakna pendedahan boleh berlaku setiap hari, dalam jumlah yang kecil tetapi berterusan.

Menyimpan sayur-sayuran menggunakan plastik

Kajian itu menjelaskan bahawa pencemaran plastik tidak hanya terhad kepada lautan dan sungai. Ia boleh menyusup masuk ke dalam tumbuh-tumbuhan, berpindah ke dalam diet kita, dan mungkin menjejaskan kesihatan manusia dalam cara yang belum kita fahami sepenuhnya.

Dengan pengeluaran plastik yang masih meningkat, persoalan mengenai kesan jangka panjangnya terhadap keselamatan makanan semakin mendesak.

Penyelidikan masa depan perlu meneroka sama ada tanaman yang berbeza menyerap nanoplastik pada tahap yang berbeza-beza, dan apa ertinya bagi pemakanan dan risiko kesihatan.

Memahami laluan ini adalah penting jika kita ingin mengehadkan pendedahan dan melindungi kedua-dua ekosistem dan manusia.

Kajian itu diterbitkan dalam jurnal Environmental Research.

Sumber: earth.com (27 September 2025)