Plastik Pedang Bermata Dua dalam Penjagaan Kesihatan Asia
Peralatan Pelindung Diri (PPE), picagari dan plastik sekali guna lain dalam sektor perubatan merupakan penyumbang utama kepada masalah plastik. Tetapi industri juga boleh menjadi sebahagian daripada penyelesaian.
Oleh Michelle Reyes dan Donna Mae Ocmeja
Perhatian global terhadap pencemaran plastik sebahagian besarnya tertumpu kepada plastik yang digunakan dalam produk pengguna, seperti pembungkusan dan pembungkus sekali guna. Walau bagaimanapun, sumbangan sektor penjagaan kesihatan, tonggak kepada perkhidmatan yang menyelamatkan nyawa, tidak boleh diperkecilkan dalam krisis ini. Sektor kesihatan Asia sangat bergantung kepada plastik sekali guna, yang digunakan dalam picagari pakai buang, beg IV, peralatan perlindungan diri dan bahan pembungkusan. Ironinya: bahan-bahan yang direka untuk melindungi kesihatan manusia kini menimbulkan ancaman besar terhadapnya.
Masalah ini menjadi lebih jelas semasa pandemik COVID-19, memburukkan lagi usaha hospital untuk menguruskan sisa plastik mereka, malah bertahun-tahun selepas wabak itu. Daripada pelitup muka perubatan dan kit ujian kepada bekas bawa pulang yang pandemik COVID-19 melipatgandakan lagi penggunaan plastik, memandangkan orang ramai melihat kepada sifat mudah dan kebersihan produk plastik sekali guna (SUP), yang dipengaruhi oleh mitos yang disebarkan oleh industri mengenai plastik ini selamat dan bersih.
Krisis plastik secara langsung dan tidak langsung mengancam kesihatan manusia. Pendedahan langsung kepada produk plastik seperti bahan kimia dan mikroplastik mempunyai kesan buruk, sementara pengeluaran dan pelupusan plastik menyumbang kepada pencemaran udara dan perubahan iklim. Komuniti berpendapatan rendah dan terpinggir berhampiran kemudahan pembuatan mengalami pencemaran dan kesan kesihatan, dan pekerja di persekitaran terjejas itu mungkin kehilangan mata pencarian mereka. Walaupun masih terdapat jurang dalam pemahaman kita mengenai risiko, penyelidikan mendedahkan kesan kesihatan yang diketahui, termasuklah keradangan, kesan pembiakan dan perkembangan, kanser, obesiti, diabetes, menumpaskan sistem imun dan asma.
Menurut laporan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) pada 2021, semasa pandemik COVID-19, 1.5 bilion unit peralatan pelindung diri (PPE) diedarkan di seluruh dunia, dengan berat kira-kira 87,000 tan iaitu bersamaan dengan berat 261,747 pesawat jet jumbo. Terutamanya, PPE yang tidak penting membentuk hampir separuh daripada jumlah penghantaran, menyumbang 44 peratus. Angka-angka ini memberikan penerangan mengenai skala besar pengagihan PPE dan menggariskan potensi bagi mengurangkan penggunaan PPE yang tidak penting dalam sektor kesihatan.
Pada 2018, Health Care Without Harm Southeast Asia (HCWH SEA) menjalankan audit sisa merentasi pelbagai hospital di Filipina dan Indonesia. Penemuan mendedahkan bahawa, secara purata, lebih 50 peratus daripada sisa yang dihasilkan oleh setiap hospital terdiri daripada plastik sahaja.
Angka-angka ini bukan sekadar angka kerana ia mewakili ancaman yang semakin meningkat kepada kesihatan manusia dan alam sekitar. Insinerasi sisa plastik membebaskan toksin berbahaya ke udara, menyumbang kepada masalah pernafasan dan masalah kesihatan lain. Tambahan pula, apabila sisa plastik dibuang dengan tidak betul, ia mengeluarkan bahan kimia berbahaya ke dalam tanah dan air, seterusnya membahayakan kesihatan awam.
HCWH SEA Global Green and Healthy Hospitals (GGHH) Network adalah bukti kuasa tindakan kolektif. Rangkaian ini merangkumi lebih 2,000 ahli di seluruh dunia di mana hospital dan sistem kesihatan merintis pendekatan inovatif untuk kemampanan. Ahli GGHH di Asia memimpin melalui teladan, menunjukkan bahawa adalah mungkin untuk menyediakan penjagaan kesihatan berkualiti tinggi sambil meminimumkan kesan alam sekitar.
Hospital Mary Johnston, ahli GGHH yang aktif di Filipina, melaksanakan strategi pengurusan PPE yang komprehensif semasa COVID-19 untuk menangani kekurangan bahan ini dan peningkatan jumlah sisa yang dihasilkan oleh penggunaannya. Tindakan ini menghasilkan penjimatan hampir $220,000, dan pengurangan sisa berbahaya sebanyak lebih 10 tan.
Di Thailand, Hospital Maharat Nakhon Ratchasima mendahului dalam menyepadukan pengurangan plastik dan rangka kerja kimia global ke dalam strategi mereka. Mereka terutamanya menggunakan alternatif seperti bekas logam dan kaca untuk menggantikan plastik sekali guna dan membangunkan dasar yang mengutamakan pembelian produk mesra alam, bukan toksik. Hospital juga secara aktif bekerjasama dengan pembekal untuk mengurangkan pembungkusan yang tidak perlu dan mewujudkan program pengambilan balik.
Amalan terbaik daripada kemudahan penjagaan kesihatan di rantau ini menunjukkan bahawa industri boleh menjadi sebahagian daripada penyelesaian kepada pencemaran plastik dan bukannya menyumbang kepada masalah itu.
Awal tahun ini semasa Jawatankuasa Perundingan Antarabangsa (INC-4) Perjanjian Plastik Global (GPT) di Ottawa, Kanada, Surat Terbuka HCWH memperoleh lebih daripada 900 penandatangan daripada pengamal penjagaan kesihatan, organisasi dan institusi di seluruh dunia, mewakili lebih 6 juta profesional penjagaan kesihatan. Surat itu menggesa perwakilan supaya komited kepada perjanjian yang adil dan saksama yang menghormati hak asasi manusia, di mana sektor kesihatan tidak dikecualikan dalam skop dan rangka kerjanya.
Semasa INC-4, WHO dengan jelas menyatakan bahawa tiada pengecualian menyeluruh perlu dibenarkan bagi kegunaan perubatan dan kesihatan, tindak balas kesihatan awam, atau aktiviti penyelidikan. Ia merupakan tarikan penting bagi sektor kesihatan, yang terdiri daripada 10 peratus daripada ekonomi global, untuk mengambil langkah proaktif untuk memerangi pencemaran plastik. Walaupun menjadi penyumbang kepada masalah tersebut, sektor kesihatan berada pada kedudukan yang baik untuk menyumbang secara aktif dalam menyelesaikan krisis pencemaran plastik.
Perjanjian Plastik Global mewakili peluang sekali dalam satu generasi untuk mewujudkan rangka kerja global yang mengikat secara sah bagi mengurangkan pencemaran plastik, dan sektor penjagaan kesihatan menjadi keutamaan dalam rundingan ini.
Penjagaan kesihatan bukan sahaja menjadi pihak berkepentingan dalam perjanjian ini malah ia perlu menjadi pemimpin. Kesan kesihatan pencemaran plastik adalah jelas, dan sektor ini mempunyai kewajipan moral untuk menyokong bagi dasar yang mengutamakan kesihatan manusia. Sektor kesihatan boleh memainkan peranan penting dalam memperjuangkan Perjanjian Plastik Global, yang mesti menetapkan sasaran dan tarikh akhir yang mengikat secara sah bagi mengurangkan dan menyahtoksik plastik penjagaan kesihatan. Inisiatif ini akan menggalakkan pengilang untuk menghapuskan produk yang lebih lama, direka bentuk dengan buruk dan menumpukan kepada membangunkan yang baharu jika perlu.
Sektor penjagaan kesihatan di Asia berada di persimpangan jalan. Kita boleh meneruskan kebergantungan kepada plastik, dengan semua risiko yang berkaitan dengan kesihatan manusia dan alam sekitar, atau kita boleh memilih jalan yang berbeza iaitu yang merangkumi kemampanan, inovasi dan prinsip teras perubatan: pertama, jangan membahayakan. Sumpah ini melangkaui pesakit individu kepada komuniti yang lebih luas dan kesihatan planet kita.
Memandangkan kita semakin mendekati INC-5, sektor penjagaan kesihatan mempunyai kewajipan beretika untuk bertindak. Kita sudah pun memimpin melalui teladan, menunjukkan bahawa adalah mungkin untuk mengurangkan dan menyahtoksik penggunaan plastik di setiap jabatan daripada setiap kemudahan penjagaan kesihatan. Perjanjian Plastik Global yang akan datang memberikan peluang kritikal untuk menangani krisis ini. Sektor kesihatan mesti disertakan dengan pertimbangan khusus tetapi tanpa pengecualian menyeluruh. Kita hanya boleh mencapai perjanjian yang bercita-cita tinggi ini jika kita mengejar piawaian kesihatan manusia dan alam sekitar yang tertinggi yang boleh dicapai sebagai teras perjanjian ini.
Michelle Reyes ialah ahli farmasi dan doktor perubatan berdaftar yang kini berkhidmat sebagai Pegawai Kelestarian di Health Care Without Harm Southeast Asia dan Residen Perubatan Keluarga dan Komuniti di Medical City Clark. Michelle memperoleh ijazah perubatannya dari Far Eastern University Nicanor Reyes Medical Foundation.
Donna Mae Ocmeja ialah Pengurus Komunikasi bagi HCWH SEA. Beliau adalah pengamal komunikasi pembangunan yang lama dari Filipina. Donna memegang ijazah Sarjana Muda dalam Komunikasi Massa dan ijazah Sarjana dalam Komunikasi Pembangunan dari Universiti Filipina.
Sumber: The Diplomat (4 September 2024)